optik sinir yenilenmesi

# Giriş Glokom, gözü beyne bağlayan **retinal ganglion hücrelerinin (RGC'ler)** ölmesi ve yenilenememesi nedeniyle dünya çapında geri dönüşü olmayan körlüğün önde gelen nedenidir ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4356355/#:~:text=Glaucoma%2C%20the%20worldwide%20leading%20cause,an%20unlimited%20source%20of%20cells)). RGC'ler olmadan, retinadan gelen görsel sinyaller beyin merkezlerine (lateral genikulat nükleus ve superior kollikulus gibi) ulaşamaz, bu nedenle görme kaybı yaşanır. Mevcut glokom tedavileri (örn. göz içi basıncını düşürme) hayatta kalan RGC'leri koruyabilir ancak halihazırda kaybedilenleri **geri getiremez** ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7211134/#:~:text=Restoration%20of%20vision%20in%20patients,regeneration%20continue%20to%20be%20refined)) ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC11642712/#:~:text=Glaucoma%20is%20a%20leading%20cause,the%20central%20nervous%20system%20is)). Kök hücre tedavisi, insan pluripotent kök hücrelerini (embriyonik kök hücreler, ESC'ler veya indüklenmiş pluripotent kök hücreler, iPSC'ler) RGC'lere farklılaştırarak ve bunları göze naklederek kaybedilen RGC'lerin yerine konulmasını amaçlar ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4356355/#:~:text=Glaucoma%2C%20the%20worldwide%20leading%20cause,an%20unlimited%20source%20of%20cells)) ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC7211134/#:~:text=Restoration%20of%20vision%20in%20patients,regeneration%20continue%20to%20be%20refined)). Prensip olarak bu, retinal nöronlar için *sınırsız bir kaynak* sağlayabilir ([pmc.ncbi.nlm.nih.gov](https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC4356355/#:~:text=difficulties%20in%20isolating%20and%20culturing,an%20unlimited%20source%20of%20cells)). Ancak bu vizyonu gerçekleştirmek, büyük zorlukların üstesinden gelmeyi gerektirir: yeni RGC'lerin hayatta kalması, aksonlarını gözün çıkış noktasından (lamina cribrosa) optik sinire doğru büyütmesi, uzun mesafeler kat ederek hassas beyin hedeflerine ulaşması, işlevsel sinapslar oluşturması ve miyelinlenmesi gerekir – tüm bunlar yetişkin merkezi sinir sisteminin engelleyici ortamında gerçekleşmelidir. Bu makale, insan kök hücrelerinden RGC'lerin türetilmesi ve hayvan modellerinde nakledilmesi alanındaki güncel durumu incelemektedir. Ardından, başarı önündeki kritik engelleri – lamina cribrosa'dan akson uzaması, talamik ve kolliküler hedeflere yönlendirme, sinaps oluşumu ve miyelinlenme – güvenlik sorunlarını (immün reddi, tümör riski) ve uygulama yöntemlerini (intravitreal vs. subretinal enjeksiyon) tartışıyoruz. Son olarak, glokomda “insan üzerindeki ilk” denemelerin ne zaman mümkün olabileceğine ve bunların hangi sonuç ölçütlerini gerektireceğine dair gerçekçi bir bakış açısı sunuyoruz. Metin boyunca açıklığa özen gösterdik: anahtar terimler koyu yazılmış ve tüm teknik kavramlar genel okuyucu kitlesi için açıklanmıştır. ## İnsan Pluripotent Kök Hücrelerinden R

Kök Hücre Kaynaklı RGC Nakli: Petri Kabından Optik Traktusa

Görüşünüzü kontrol etmeye hazır mısınız?